چای گزنه، نوشیدنیای که برای اولین بار در چین دم شد، قرنهاست که به دلیل فواید شگفتانگیز سلامتی و دارویی در سراسر جهان مصرف میشود. انواع مختلفی از چای گزنه مانند چای گزنه و نعنا وجود دارد که فواید خاص خود را دارند. در این مطلب در مورد خواص دمنوش گزنه برای لاغری، دیابت و… گفتیم و همچنین با طرز تهیه دمنوش گزنه میتوانید آن را در منزل هم تهیه کنید.
دمنوش گزنه چیست؟
گزنه یا Urtica dioica گیاهی است که دارای برگهای زیبا و قلبی شکل و گلهای زرد یا صورتی است، اما ساقه آن پوشیده از کرکهای ریز و سفت است که هنگام لمس مواد شیمیایی سوزاننده را آزاد میکنند. هنگامی که گزنه با پوست تماس پیدا کند، میتواند باعث احساس خارش و سوزش شدیدی شود. بنابراین همیشه یکی از گیاهان ترسناک بوده است.
اما این گیاه ترسناک خواص و کاربرد بسیاری دارد و به صورت دمنوش و… بی خطر است. برگها، ساقه یا ریشه گیاه گزنه را می توان خرد کرد و به صورت پودر، تنتور، کرم، چای و غیره درآورد. مردم قرنها از آن به عنوان یک داروی گیاهی استفاده میکردند. همچنین میتوانید برگهای گزنه را به شکل کپسول مصرف کنید یا مانند اسفناج، برگهای جوان گزنه را با بخارپز کردن بخورید.
اما دمنوش گزنه برای چی خوبه؟
خواص دمنوش گزنه
1- کاهش وزن
یکی از مهمترین چالش افراد مدیریت وزن است. از خواص مهم دمنوش گزنه برای لاغری است. از آنجایی که ارزش تغذیهای چای گزنه نشان میدهد، سرشار از منیزیم است، یک ماده معدنی مهم که به عملکردهای بدن کمک میکند. مقدار بالای منیزیم برای کاهش نفخ و احتباس آب در بدن شناخته شده است. علاوه بر این، مصرف فقط یک فنجان چای گزنه در روز میتواند به کاهش وزن کمک کند.
از طرفی دمنوشهای گیاهی راهی عالی برای پر کردن موقت بدن شما بدون کمک زیادی به کالری دریافتی شما هستند. با مصرف یک فنجان چای گیاهی داغ، سوخت و ساز بدن شما کالری بیشتری میسوزاند تا مایع خنک شود و به کاهش وزن کمک میکند. از آنجایی که چای گزنه سموم را از بدن دفع میکند، به عنوان یک نوشیدنی سم زدایی قوی شناخته میشود یعنی با از بین بردن انگل و کرم های روده از اسهال جلوگیری میکند. و در هضم غذا موثر است.
فراموش نکنید، که دمنوش گزنه به تنهایی برای دستیابی به اهداف کاهش وزن کافی نیست، زیرا یک رژیم غذایی و یک برنامه ورزشی مداوم برای کاهش وزن در نهایت به مدیریت وزن کمک میکند. با این حال دمنوش گزنه به عنوان یک مکمل میتواند در راه به شما کمک کند.
برای لاغری دنبال راه های دیگری هستید: نحوه مصرف سبوس برنج برای کاهش وزن
2- کاهش التهاب در بیماران آرتریت
مهمترین فایده دمنوش گزنه کاهش التهاب است. زمانی که سیستم ایمنی بدن شما برای مبارزه با عفونت یا رفع آسیب وارد عمل میشود، معمولاً ناحیه ای از بدن شما متورم به نظر میرسد.
دمنوش گزنه دارای ترکیباتی است که التهاب را کاهش میدهد و بنابراین ممکن است برای مبتلایان به آرتریت (التهاب مفاصل) مفید باشد. یک مطالعه نشان داد که استفاده از محصولات گزنه باعث کاهش درد در بیماران آرتریت در مقایسه با درمانهای پلاسبو میشود.
3- تقویت استخوان
گزنه سرشار از اسیدهای آمینه، پروتئین، فلاونوئیدها و مواد معدنی استخوانساز مانند آهن، کلسیم، منیزیم، سیلیکون، پتاسیم و روی است. مطالعهای که در سال 2016 در مجله Food Science & Nutrition منتشر شد، نشان داد که ویتامین و مواد معدنی موجود در گزنه میتوانند از سلامت استخوان محافظت کنند.
4- بهبود مجاری ادراری
از دیگر خواص دمنوش گزنه، کاهش عفونت دستگاه ادراری (UTI) است که بر مثانه و کلیه تأثیر میگذارند. چای گزنه با دفع باکتریهای مضر از دستگاه ادراری میتواند اندامهای شما را سم زدایی کند تا از بروز علائم UTI جلوگیری کند. گزنه به عنوان یک ادرار آور، می تواند ادرار سالم را تقویت کند و همچنین از رشد پاتوژن هایی که باعث عفونت ادراری و سنگ کلیه میشوند، جلوگیری می کند.
5- تقویت سلامت مو و پوست
شاید نمیدانستید اما دمنوش گزنه برای مو نیز خاصیت دارد. ازجمله؛ کمک به ریزش مو، تقویت رشد مو و درمان شوره سر. دمنوش گزنه یکی از قدیمی ترین درمان هایی است که برای کسانی که ریزش مو دارند استفاده میشود.
کسانی که چای گزنه مصرف میکنند متوجه میشوند که رشد مجدد مو در مقایسه با رشدی که تحت تأثیر خواص چای گزنه نیست، ضخیمتر و قویتر است. علاوه بر این، بسیاری نیز دریافتند که ماساژ پوست سر با روغن های حاوی عصاره گزنه این اثرات را افزایش میدهد.
یک راه دیگر برای استفاده از دمنوش گزنه برای ریزش مو و شوره سر، این است که بعد از دم کردن و خنک شدن چای، آب و برگها را، بعد از استفاده از شامپو، روی پوست سر ریخته و ماساژ دهید تا شوره سر و چربی آن کاهش یابد.
همچنین خواص چای گزنه شامل تشکیل ویتامینهای C، D و K (که همگی ویتامینهای عالی برای سیستم ایمنی هستند) و همچنین سرشار از مواد معدنی مانند روی و سلنیوم است. این مواد معدنی نقش اساسی در ارتقای ظاهری سالم پوست دارند.
6- کاهش فشار خون
در طول سال ها مطالعاتی برای ارزیابی اثرات دمنوش گزنه بر فشار خون انجام شده است. تصور میشود که گزنه میتواند تولید اکسید نیتریک را افزایش دهد، که به گشاد شدن رگهای خونی و تشویق جریان خون بیشتر کمک میکند.
همچنین با آزمایش حیوانی، مشخص شده گزنه با افزایش دفاع آنتی اکسیدانی قلب، سطح فشار خون را در حیوانات کاهش میدهد.
7- دمنوش گزنه برای دیابت
دمنوش گزنه با کمک به کنترل سطح قند خون برای کسانی که از دیابت رنج میبرند فوق العاده است. مطالعات نشان داده که چای گزنه بر سطح گلوکز خون تأثیر مثبت میگذارد، که به نوبه خود به پانکراس کمک میکند تا انسولین بیشتری تولید کند. این بدان معناست که سطوح گلوکز میتواند برای کسانی که برای تولید گلوکز تلاش میکنند، به طور مؤثرتری مدیریت شود.
8- کاهش آلرژی و مشکلات ریه
گیاه گزنه دارای خواص آنتی هیستامینی است. این گیاه یک آنتاگونیست هیستامین و یک مهارکننده تریپتاز ماست سل است و به عنوان یک جایگزین طبیعی برای پاکسازی آلرژی از سینوس ها و درمان رینیت آلرژیک استفاده میشود.
از آنجایی که آنتی هیستامین های بدون نسخه و تجویزی می توانند باعث خواب آلودگی، تشنج و خشکی دهان شوند، دمنوش گزنه میتواند جایگزین خوبی برای افرادی باشد که حساس هستند.
برای قرنها، دمنوش گزنه به عنوان یک مقوی برای تسکین علائم اختلالات ریوی استفاده میشود. بیمارانی که از آسم، برونشیت، ذات الریه، آنفولانزا و سرماخوردگی رنج میبرند، ممکن است این دمنوش به انها کمک کند.
9- تقویت ایمنی بدن
چای برگ گزنه حاوی ترکیبات فعال بیولوژیکی مانند کاروتنوئیدها، فلاونوئیدها (کوئرستین)، ویتامین ها و مواد معدنی است. این مزایا شامل توانایی تشکیل و حفظ سیستم ایمنی قوی و همچنین خواص آنتی اکسیدانی این گیاه است که میتواند رادیکال های مضر را خنثی کرده و سموم را از بدن دفع کند. طبق یک مطالعه، دمنوش گزنه به پیشگیری از استرس اکسیداتیو و حفظ سلامتی نقش داشته اشت.
10- دمنوش گزنه برای زنان
چای گزنه سرشار از آهن است و میتواند به کم خونی کمک کند. چای گزنه موجب تحریک انقباضات رحمی میشود. ازاین رو در زنان جوان، از نفخ و گرفتگی ناشی از شروع چرخه قاعدگی جلوگیری میکند. با پردازش استروژن، فیبروم ها را کاهش میدهد، جریان قاعدگی را تنظیم میکند و از علائم یائسگی در زنان جلوگیری میکند.
در نتیجه، فقط برای زنانی توصیه میشود که زایمان با تاخیر یا زایمان به طور غیرعادی کند دارند. همچنین تولید شیر را در مادران شیرده تحریک میکند.
آیا واقعا نوشیدن دمنوش گزنه برای زنان باردار بیخطر است؟
در حالی که برخی مصرف چای گزنه را در دوران بارداری بیخطر میدانند، مطالعات نشان دادهاند که چای گزنه میتواند بر چرخه قاعدگی شما تأثیر بگذارد و حتی ممکن است به مشکلات جدیتر در دوران بارداری کمک کند.
بهترین توصیه این است که از پزشک خود بپرسید که آیا مصرف گزنه در دوران بارداری بی خطر است یا خیر. اگر میخواهید کاملاً ایمن باشید، از مصرف چای گزنه در دوران بارداری خودداری کنید.
بیشتر بخوانید: آیا چای سبز برای بارداری خطرناک است؟
11- افزایش انرژی
چای گزنه با تقویت انرژی بدون کافئین همراه است. در حالی که بسیاری از مزایای قهوه به دلیل محتوای بالای کافئین آن است، اما میتواند اثرات نامطلوبی داشته باشد. کافئین عوارض جانبی کمی روی بدن دارد که میتواند آزاردهنده باشد، مانند افزایش ضربان قلب، لرزش و احساس اضطراب. بنابراین، فواید دمنوش گزنه این است که حاوی کافئین نیست، بنابراین شما همچنان میتوانید بدون عوارض جانبی کافئین انرژی خود را افزایش دهید.
از آنجایی که چای گزنه سطح قند شما را افزایش نمیدهد، بنابراین به شما کمک میکند تا راحت بخوابید و خطرناک هم نیست.
ارزش تغذیه ای دمنوش گزنه
یک لیوان دمنوش گزنه (89 گرم) شامل چه مواد مغذی است:
کالری | 35 |
چربی | 0/1 گرم |
کربوهیدرات | 7 گرم |
شکر | 0/9 گرم |
پروتئین | 2/4 گرم |
نمک | 0/1 گرم |
طرز تهیه دمنوش گزنه
اگر برگ گزنه را خود میچینید باید مراقبت باشید و این کار را با دستکش و قیچی انجام دهید. برگهای جوان را تهیه کنید. همچنین این برگها در بازار به صورت خشک باید موجود باشد.
برگ گزنه را به مدت 10 دقیقه در یک کاسه آب گرم قرار دهید تا گزنهها تمیز شوند. اگر آب به رنگ نارنجی درآمد، نگران نباشید، این طبیعی است.
با استفاده از آبکش، آب را دور بریزید و برگ ها را داخل یک کاسه آب جوش بریزید. نمک اضافه کنید و بگذارید 5 دقیقه بماند. برگها را از آب خارج کرده و به ظرف دیگری با یخ منتقل کنید. پس از سرد شدن، برگ ها را روی یک پارچه ظرف یا رول آشپزخانه بگذارید تا خشک شوند. این ها را میتوان در ظرف دربسته در یخچال تا 5 روز نگهداری کرد.
چگونه دمنوش گزنه درست کنیم؟
برگ گزنه (در حدود یک فنحان)
آب 2 لیوان
عسل دلخواه
2 لیوان آب را در یک قابلمه بجوشانید. برگ های گزنه را به آب اضافه کنید و حرارت را کم کنید و بگذارید 5 تا 10 دقیقه بجوشد. حالا چای را صاف کنید و داخل فنجان بریزید. اگر دوست دارید کمی عسل، دارچین یا استویا اضافه کنید.
برای طعمی متفاوت میتوانید گزنه با گیاه دیگر مثل نعنا فلفلی دم دهید.
پیشنهاد ویژه: دمنوش بوقناق حاوی گزنه، بوقناق، تخم شنبلیله و قرقات مناسب دیابت و لاغری از برند 111 را میتوانید از لینک زیر در فروشگاه اینترنتی چیتاشاپ تهیه کنید:👇🏼
عوارض مصرف دمنوش گزنه
مصرف دمنوش گزنه به طور کلی بی خطر است. بهتر است قبل از مصرف از عوارض جانبی که ممکن است برای برخی از افراد مشاهده شود، آگاه باشید. شامل:
❌ ناراحتی های دستگاه گوارش، مانند اسهال یا حالت تهوع
❌واکنشهای آلرژیک
❌ بثورات (در صورت لمس برگ گزنه و داشتن آلرژی)
البته این عوارض کوتاه مدت است و خطرناک نیست. اگر مشکل یا بیماری خاصی دارید، حتما به پزشک مراجعه کنید یا قبل از مصرف دمنوش گزنه مشورت کنید.
بیشتر بخوانید: نحوه مصرف زیره سبز برای لاغری
سوالات متداول
1- سایر کاربرد گیاه گزنه چیست؟
غیر از دمنوش گزنه گزنه برای درست کردن سوپ و آش استفاده میشود. همچنین از گزنه در اسموتی یا به عنوان سس استفاده کنید. به عنوان مثال به عنوان جایگزینی برای ریحان در پستو عمل میکند.
علاوه بر این، در مقایسه با سایر چای های گیاهی مانند چای سبز، چای گزنه فاقد کافئین است که خود برای خواب شب مناسب است زیرا ضربان قلب و سطح گلوکز شما در سطح طبیعی باقی میماند.
2- دمنوش گزنه به خواب خوب کمک میکند؟
بله یکی از مزایای اصلی دمنوش گزنه این است که میتواند در خوابیدن سریعتر و عمیقتر نقش داشته باشد. این دارای ویژگی های تسکین دهنده ای است که به شما کمک میکند آرامش داشته باشید.